Konspekt lekcji
Temat zajęć: Czy powinniśmy codziennie spożywać dużo warzyw i owoców ?
Cele zajęć: Uczeń ma świadomość jak bardzo istotne jest spożywanie warzyw i owoców.
Uczeń potrafi określić ilość spożywanych owoców i warzyw w ciągu dnia.
Uczeń ma świadomość jak dużo wartości odżywczych zawierają w sobie warzywa i owoce.
Uczeń potrafi dokonać porównania własnej diety z dieta bogatą warzywa i owoce.
Uczeń potrafi pracować samodzielnie jak i z grupą.
Uczeń uważnie słucha nauczyciela i rzetelnie wykonuje polecenia.
Materiały potrzebne do zajęć: długopisy, flamastry, arkusze papieru, małe karteczki.
Cykl Kolba |
Czas trwania |
Czynności uczestników |
Czynności prowadzącego |
Uwagi |
Czynności organizacyjno - porządkowe |
3' |
Uczniowie zostają zapoznani z tematem zajęć. Uczestnicy uważnie słuchają wypowiedzi nauczyciela. |
Przywitanie uczniów, podanie tematu zajęć, omówienie zadań i celów lekcji, wprowadzenie w temat.
|
Pełne skupienie na lekcji ze strony uczniów |
Korekta wiedzy |
3' |
Uczniowie przysłuchują się cennym informacjom dostarczanym przez nauczyciela. Zapamiętują je gdyż będą im zaraz potrzebne w zadaniu. |
Dalej wprowadza uczniów w temat. Podaje informacje na temat tego w jakich ilościach na dzień powinno spożywać się warzywa i owoce |
Telegraficzny skrót informacji potrzebnych do zadania. |
Doświadczanie
|
7' |
Uczniowie siadają w grupach 4-5 osobowych podzielonych przez nauczyciela. Każda z grup otrzymuje arkusz papieru. Połowa grup ma za zadanie wypisać na kartce papieru powody nie spożywania wystarczającej ilości warzyw i owoców. Druga połowa grup ma za zadanie wypisać korzyści płynące ze spożywania warzyw i owoców. |
Nauczyciel dzieli klasę na grupy 4-5 osobowe. Rozdaje każdej z grup po arkuszu papieru i flamastrze. Obserwuje i trzyma pieczę nad pracą uczniów. W razie pytań od uczniów stara się nakierowywana dobry tor, wyjaśniać i pomagać. Pilnuje dyscypliny w grupach. |
Praca w ściśle określonych grupach. Nie chodzenie po sali i podpatrywanie pracy innych grup. |
Refleksja i dyskusja
|
12' |
Uczniowie w grupach kończą pracę nad zadanym wcześniej zadaniem. Każda z grup typuje po 1 osobie (tzw. lider grupy), która ma za zadanie zaprezentować i omówić wykonany przez swoją grupę plakat. Uczniowie z innych grup po prezentacji mogą proponować i dopisywać własne skojarzenia do plakatów.
|
Nauczyciel obserwuje zachowanie się uczniów w grupach. W razie spornych sytuacji pomaga je rozwiązać. Słucha i analizuje prezentacji plakatów. Po wszystkich prezentacjach podsumowuje plakaty (w określonej kolejności: najpierw nt. powodów nie spożywania wystarczającej ilości owoców i warzyw, a następnie plakaty odnoszące się do korzyści płynących ze spożywania warzyw i owoców). Nauczyciel dokładnie omawia plakaty, poprawia błędy uczniów oraz dopowiada to czego zabrakło w prezentacjach. |
Sprawne wybranie lidera grupy (tutaj może pomóc nauczyciel). |
Pogłębienie, korekta wiedzy
|
13' |
Uczniowie siadają na swoich miejscach w parach w ławkach. Uważnie słuchają wykładu nauczyciela. Uczniowie samodzielnie i indywidualnie spisują na otrzymanych kartkach co jedli wczoraj i przedwczoraj. Porównują własny jadłospis z podanym przykładowym, prawidłowym przez nauczyciela. Poznają wartości odżywcze warzyw i owoców. Dowiadują się o dziennym zapotrzebowaniu organizmu na witaminy zawierające się w warzywach i owocach. |
Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi po jednej karteczce. Nauczyciel prezentuje informacje w formie wykładu. Uporządkowuje wcześniej zdobytą przez uczniów wiedzę. Prezentuje przykładową dietę zawierającą odpowiednią, dzienną ilość warzyw i owoców. |
Sprawne rozdanie przyborów uczniom.
|
Eksperymenty własne
|
7' |
Po wykładzie nauczyciela starają się znaleźć błędy we własnych dietach z wczorajszego i przedwczorajszego dnia w porównaniu do podanej diety przez nauczyciela. Wszyscy są uświadomieni iż należy spożywać warzywa i owoce. Na koniec wszyscy razem głośno odpowiadająca pytanie nauczyciela: „Czy powinniśmy spożywać dużo warzyw i owoców?” Potrafią wykorzystać zdobytą wiedzę praktyce. Starają się wdrażać nawyki jedzenia warzyw i owoców w swoje życie jak i najbliższego otoczenia. |
Pomaga porównywać uczniom własne spisy spożywanych produktów z podaną przez siebie przykładową dietą. Uświadamia uczniów o wielkiej wadze spożywania odpowiedniej ilości warzyw i owoców w ciągu dnia. Zadaje pytanie odnośnie powinności spożywania dużej ilości warzyw i owoców. Udziela rad w jaki sposób można wdrażać nawyki jedzenia warzyw i owoców. Mobilizuje uczniów do zdrowego odżywiania. |
W razie problemów oczekiwana pomoc od nauczyciela. Podczas analizy uczniowie mogą ze sobą dyskutować.
|
Załącznik nr 1
Informacje podawane przez nauczyciela podczas własnego wykładu:
Czym są warzywa i owoce.
(Warzywa i owoce są bardzo ważnym elementem racjonalnej diety. Dostarczają wielu cennych składników, nierzadko niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Są to między innymi witaminy, minerały, antyoksydanty i błonnik. Jedząc warzywa można nie tylko poprawić stan odżywienia organizmu, stan skóry, włosów i paznokci czy samopoczucie, ale także schudnąć i zapobiec wielu poważnym chorobom.)
Warzywa i owoce dzieli się na trzy podstawowe grupy:
- warzywa i owoce obfitujące w witaminę C
- warzywa i owoce obfitujące w beta-karoten
- inne warzywa i owoc
Wartości odżywcze warzyw i owoców
(Witamina C ma wiele istotnych właściwości takich jak np. udział w syntezie kolagenu, niektórych hormonów, barwników skóry. Ważną jej cechą jest dwojakie działanie ochronne - zwiększenie odporności ogólnej organizmu oraz działanie przeciwutleniające, czyli zapobieganie niekorzystnemu działaniu wolnych rodników. Taka właściwość powoduje, że witamina ta jest istotna w profilaktyce chorób na tle miażdżycowym oraz niektórych nowotworów. Dodatkowo sprzyja wchłanianiu żelaza z pożywienia, dlatego ważne jest zachowanie odpowiedniego ich stosunku w diecie. Wynosi on około 5:1 dla witaminy C.
Beta-karoten jest jedną z licznych prowitamin A, co oznacza, że organizm może wykorzystać go do produkcji tejże witaminy. Jest zaliczany do silnych przeciwutleniaczy, ma więc za zadanie chronić ustrój przed wolnymi rodnikami i toksycznymi związkami a także niwelować procesy zapalne. Uważa się, że znacznie opóźnia starzenie. Witamina A odpowiada za tworzenie się nowych komórek, prawidłowy stan nawilżenia skóry, zapobiega jej rogowaceniu i złuszczaniu. Poprawia także odporność organizmu, oddziałując korzystne na układ immunologiczny. Bierze też udział w wielu przemianach organizmu, ale jej najważniejszą właściwością jest udział w procesie widzenia. Znaczny niedobór tej witaminy może doprowadzić nawet do całkowitej ślepoty.)
Rola warzyw i owoców w odżywianiu i diecie człowieka (zdrowie, samopoczucie)
(W dzisiejszych czasach modne jest stosowanie rozmaitych suplementów diety zawierających witaminy, minerały, przeciwutleniacze i rozmaite substancje biologicznie czynne. Są one jednak prawdopodobnie gorzej wchłaniane, a duże dawki niektórych syntetycznych witamin mogą wywołać więcej szkód niż pożytku. Bilansując odpowiednio dietę, z zachowaniem dostatecznej podaży warzyw i owoców nie ma już potrzeby inwestować w drogie i często mało skuteczne środki. Następuje poprawa kondycji włosów, skóry i paznokci, zauważalne jest także lepsze samopoczucie oraz odporność organizmu. Równowaga kwasowo zasadowa nie jest zachwiana, toteż metabolizm pracuje na najwyższych obrotach.
Ciekawostka jest, ze jedząc warzywa i owoce opóźniamy procesy starzenia. Dzieje się tak dzięki przeciwutleniaczom, takim jak np. witaminy E czy C, minerałom, jak np. selen i cynk, czy beta-karoten występujący w czerwonych i zielonych warzywach, likopen zawarty w pomidorach oraz kwasy organiczne i flawonoidy szeroko rozpowszechnione w świecie roślinnym. Zwalczają one wolne rodniki oraz neutralizują substancje toksyczne, które przedostały się do organizmu. Dłuższą młodość zawdzięczamy także witaminom np. A czy E, mającym dobroczynny wpływ na odnowę i stan skory.)
Niektóre substancje występujące w warzywach i owocach maja udowodniony korzystny wpływ na poprawę samopoczucia, koncentracji, pamięci. Są to między innymi witaminy z grupy B, magnez, foliany. Spożywając warzywa i owoce, możemy się więc poczuć witalni i pełni energii, bez konieczności korzystania z napojów energetyzujących, używek itp.
Spożywając odpowiednia ilość warzyw i owoców każdego dnia unikniemy, nierzadko groźnych w skutkach, niedoborów witamin i składników mineralnych. Ponadto wysokie spożycie błonnika, jakie zapewnia dieta bogata w warzywa i owoce ma duży udział w zapobieganiu chorobom jelit, np. uchyłkowatości. Udowodniona jest tez korzysta rola błonnika w profilaktyce niektórych nowotworów, zwłaszcza okrężnicy i sutka. Błonnik przyspieszając pasaż treści pokarmowej w jelicie, skraca czas stykania się toksycznych substancji, mogących występować w żywności, z nabłonkiem jelita, wiąże i usuwa szkodliwe metale ciężkie i pobudzając mikroflorę zmniejsza ryzyko zakażeń droga pokarmowa. Przeciwutleniacze również maja działanie anty nowotworowe, które polega na zapobieganiu uszkodzenia tkanek przez wolne rodniki i toksyny. W końcu jego działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi zmniejsza ryzyko zachorowania na miażdżycę, nadciśnienie czy chorobę niedokrwienna serca. Wymierne efekty tego korzystnego oddziaływania to np. zmniejszenie dawki lub liczby przyjmowanych leków przez osoby już chorujące. Podobne znaczenie ma podaż potasu, występującego w dużych ilościach warzywach, pomagającego naturalnie regulować ciśnienie krwi u osób cierpiących na nadciśnienie.
Sezonowość owoców (które w jakim terminie można dostać/zakupić)
Tabela sezonowosci warzyw i owoców
Odpowiednia ilość warzyw i owoców w diecie człowieka
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (FAO) powinno się codziennie spożywać 400 gramów owoców i warzyw netto na osobę.
Jedzenie dużej liczby zieleniny to naprawdę zdrowe zalecenie. Można ich jeść nawet kilo dziennie!
Taką ilość owoców i warzyw należy podzielić na porcje, nie powinno wtedy być problemów z ich zjedzeniem. Wystarczy 5 razy dziennie w ramach każdego posiłku zaserwować sobie średniej wielkości owoc albo warzywo (np. jabłko, marchewka), kilka mniejszych sztuk (np. pół szklanki truskawek, czereśni lub winogron) lub miseczkę surówki warzywnej.
Jedną porcję dziennie można zamienić na szklankę soku. Warto też eksperymentować ze smakami, jedząc różne jarzyny.
Czym odróżniają się warzywa i owoce na tle innych produktów spożywczych ( w czym są lepsze)
Jest to jedna z nielicznych grup produktów spożywczych o działaniu alkalizującym. Bardzo istotne jest zachowanie równowagi między kwasami a zasadami w organizmie, nie należy dopuszczać do nadmiernego zakwaszenia organizmu, a warzywa i owoce są nieocenionym źródłem zasadotwórczych pierwiastków w diecie.
Warzywa i owoce obfitują poza tym w cenne witaminy i związki mineralne, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ustroju oraz przeciwutleniacze, o działaniu ochronnym.
Jedna z największych zalet produktów tej grupy jest także wysoka zawartość błonnika pokarmowego - substancji o wielu korzystnych dla organizmu właściwościach.
Niektóre z nich to: zapobieganie kłopotliwym zaparciom i stymulacja mikroflory, czyli dobrych bakterii bytujących w jelicie człowieka, do rozwoju i działania. Spożywanie produktów obfitujących w błonnik jest tez polecane cukrzykom, gdyż znacznie ułatwia regulację poziomu cukru we krwi, oraz osobom z podwyższonym stężeniem cholesterolu, ze względu na wiązanie go i wydalanie go z organizmu przez pektyny, frakcję błonnika, występując między innymi w jabłkach, porzeczkach, burakach czy marchwi
Załącznik nr 2
Karteczki podawane przez nauczyciela, na których uczniowie mają wypisać spożyte przez siebie produkty w dniu wczorajszym i przedwczorajszym.
Na 1 stronie karteczki:
DZIEŃ WCZORAJSZY
ŚNIADANIE:
OBIAD:
KOLACJA:
Przekąski w ciągu dnia:
Na 2 stronie karteczki:
DZIEŃ PRZEDWCZORAJSZY
ŚNIADANIE:
OBIAD:
KOLACJA:
Przekąski w ciągu dnia:
Załącznik nr 3
Lista zakupów
WARZYWA |
OWOCE |