DEMOKRACJA KONSTYTUCYJNA I JEJ KONSEKWENCJE

Demokracja konstytucyjna jest wynikiem słabości klasycznego przedstawicielstwa, a docenienia roli sądownictwa konstytucyjnego. Ekspansja konstytucyjnego wymiaru sprawiedliwości ma swoje konsekwencje dla teorii przedstawicielstwa. Konstrukcja demokracji konstytucyjnej jest wynikiem konieczności ograniczenia fikcyjności reprezentacji i jest następstwem rozwoju Rady Konstytucyjnej.

SĄDOWA KONTROLA KONSTYTUCYJNOŚCI - ocena zgodności z ustawą zasadniczą norm prawnych czy innych działań podejmowanych przez organy państw;

Sądowa Kontrola Konstytucyjności jest formą interpretowania norm prawnych zawartych w aktach uchwalonych m.in. przez organ przedstawicielski (ustawodawstwo parlamentu materią dla orzeczniczej działalności Trybunału)

Orzeczenia sądów konstytucyjnych są wiążące i ostateczne - adresat zobowiązany jest do podporządkowania się stanowisku Sądu w kwestii wykładni konstytucji. Gdy orzeczenie uznaje normę za sprzeczną - prowadzi to do pozbawienia normy mocy obowiązującej

-pewne akty podlegają obowiązkowemu badaniu z punktu widzenia zgodności z konstytucją,

-uznanie aktu kontrolowanego za sprzeczny z konstytucją wyklucza jego promulgowanie, ratyfikowanie, wejście w życie

W parlamentaryźmie mamy do czynienia z fikcją reprezentowania - wola ogółu formowana w organie przedstawicielskim, a potem przypisana samemu suwerenowi.

KONSTYTUCJA wyraża wolę narodu, jej normy mają najwyższą moc, a wszystkie organy winny szanować reguły w niej zawarte.---> skoro tak to sędzia sądu konstytucyjnego jest podmiotem kontrolującym zgodność działań rządzących z normami w konstytucji. Konstytucja ma chronić przed samowolnym działaniem władz.

Rozróżniamy: a) reżim klasycznej reprezentacji - brak kontroli,

b) reżim przedstawicielski z kontrolą woli przypisywanej suwerenowi przez reprezentantów, kontrola jest z punktu widzenia respektowania woli narodu = demokracja konstytucyjna,

KLASYCZNA REPREZENTACJA A DEMOKRACJA KONSTYTUCYJNA:

* wprowadzenie sądownictwa konstytucyjnego do klasycznej teorii reprezentacji stwarza nową płaszczyznę instytucjonalną - w niej przekształcają się konflikty polityczne w prawne = KONSTYTUCJONALIZACJA POLITYKI, sądownictwo konstytucyjne pełni rolę JURYDYZACJI AKTYWNOŚCI POLITYCZNEJ

* klasyczna reprezentacja - główną gwarancją przestrzegania prawa jest zasada podziału władzy;

Główną gwarancją przestrzegania prawa w demokracji konstytucyjnej jest reżim sądowej interpretacji woli przedstawiciela,

* klasyczna reprezentacja - każda wola wyrażana przez reprezentantów jest wolą narodu;

Demokracja konstytucyjna - tylko ta która jest zgodna z konstytucją., ustawa wyraża wolę powszechną wyłącznie pod warunkiem respektowania przez nią konstytucji,

* klasyczna reprezentacja - tylko parlament jest reprezentantem i wyrazicielem woli narodu

Demokracja konstytucyjna - suwerenność narodowa może wyrazić swa wolę też w orzecznictwie sądu konstytucyjnego, czyli ograniczenie fikcji reprezantacji bo wyjawienie alternatywnej woli narodu, możliwe jest rozdzielenie woli suwerena od woli reprezantacji,

* demokracja konstytucyjna - organ reprezentacji - parlament - traci monopol prawny na wyrażanie woli suwerena,

*demokracja konstytucyjna - Konstytucja przestaje być ideą, a staje się normą, regułą prawną sankcjonowaną.

POZYCJA SĄDU KONSTYTUCYJNEGO:

# W/g Rousseau i Tropera - to organ przedstawicielski narodu mimo, że nie pochodzi z wyborów powszechnych; bo bierze udział w wyrażaniu woli suwerena, bo liczy się stopień wyrażania woli ogółu; (Granat - przeciwny temu!)

Skoro organ reprezentacyjny to i współustawodawcą, bo kontrolowanie ustaw oznacza sprawowanie władzy ustawodawczej; ustawodawcą V Republiki jest (Troper): zespół instytucji

- rząd i parlament,

- podmioty mogące wystąpić do Rady Konstytucyjnej,

- Rada,

Jako organ przedstawicielski i ustawodawczy, organ kontroli konstytucyjności prawa tworzy z innymi organami „porządek konkurencyjnego wyrażania norm”

# w/g Granata - to wybór kreuje przedstawicielstwo, a nie udział w wyrażaniu woli narodu - przeciwny więc koncepcji że to organ przedstawicielski, bo Rada Konstytucyjna nie pochodzi z wyborów, a po drugie przedmiotem kontroli jest ocena norm prawnych, a nie wola ustawodawcy.

Rada Konstytucyjna była pomyślana jako regulator władzy publicznej, broń przeciw dewiacji reżimu demokratycznego, a osiągnęła zupełnie inny status, jest strażnikiem praw i wolności obywateli. Legitymacja R.K. wiąże się z jej rolą w ochronie praw człowieka, podniosła swym orzecznictwem rangę systemu praw i wolności, nadała bogatsze temu znaczenie.

DEMOKRACJA KONSTYTUCJNA A „RZĄDY SEDZIÓW”: NALEŻY TO ODRÓŻNIC!

Krytykuje się ze sędziowie konstytucyjni ferują wyroki w imieniu ludu francuskiego, a naprawdę są jego substytutem. 9 osób narzuca większości obywateli sentencje uważaną za obiektywną i niepodważalną. Ale (w/g Granata) wnika to z pojmowania francuskiego suwerenności jako nieograniczonej, a przez jej pryzmat taka kontrola ogranicza suwerenność. Chodzi o Roussowskie pojmowanie suwerenności. A rządy sędziów w ogóle nie dotyczą europejskiego modelu kontroli, (to w anglosaskim modelu kontroli można mówić o rządach sędziów)

Więc Pedel, aby odeprzeć ten zarzut rozróżnia władzę konstytuująca od konstytuowanej. I sędzia konstytucyjny gdy kwestionuje ustawę to tylko w związku z nierzetelnym wyrażaniem woli powszechnej przez parlament, czyli sędzia nie cenzuruje tej woli, nie narusza suwerenności narodu, a jedynie gwarantuje przestrzeganie konstytucji, nie zabrania biegu pociągowi lecz kieruje go na dobrą drogę. Parlament jest władzą konstytuowaną i w istocie sąd konstytucyjny też. Sąd nie kwestionuje woli narodu lecz tryb w/g którego jest ona wyrażana.

DEMOKRACJA KONSTYTUCYJNA A PAŃSTWO:

W/g Favoreu sądownictwo jest esencją państwa , państwo prawa zastępuje w zasadzie tradycyjny ustrój demokratyczny. Państwo prawa ponad demokracją i tożsame z konstytucja.

Demokracja Konstytucyjna a POLSKA? CZY TO MOŻLIWE?

Nie. Dlatego, że jest nierozerwalnie związana ze specyfiką demokracji francuskiej i jest rezultatem jej kształtowania się. Recypowanie jej u nas ma bariery. Chodzi o to, że jesteśmy państwem tzw. bloku wschodniego z pewnymi zaszłościami i inaczej u nas się kształtowała rzeczywistość światopoglądowa i polityczna.

A we Francji istnieje „blok konstytucyjny”, złożony z aktów prawnych i politycznych pochodzących z różnych okresów walki Francuzów o państwo demokratyczne, świadomość ograniczeń koncepcji klasycznej + jej krytyka, sądownictwo konstytucyjne -Rada Konstytucyjna i jej rola jako strażnika praw człowieka.

Władza konstytuująca - pierwotna, istota suwerenności; suweren.

Władza konstytuowana - wykonująca suwerenność w zakresie przypisanym wyznaczonej procedurze, np. parlament.