Pytania do kolokwium - prawo wyborcze
Wyjaśnij co oznacza, że parlament jest organem przedstawicielskim?
Scharakteryzuj funkcje wyborów.
Wyjaśnij pojęcie cenzusów wyborczych i podaj przykłady.
Wyjaśnij istotę zasady powszechności wyborów i jej znaczenie.
Obywatelstwo jako przesłanka posiadania praw wyborczych. Wyjaśnij dlaczego ustawodawca zdecydował się na wymóg posiadania obywatelstwa polskiego w wyborach do Sejmu, Senatu i prezydenckich?
Wiek jako przesłanka czynnego prawa wyborczego. Dlaczego podnosi się próg wieku w biernym prawie wyborczym?
Pełna zdolność do czynności prawnych jako przesłanka czynnego prawa wyborczego.
Jakie jest uzasadnienie dla wprowadzenia tzw. niegodności wyborczej. Scharakteryzuj:
Pozbawienie praw publicznych
Pozbawienie praw wyborczych wyrokiem TS
Złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego
Art. 99 ust. 3 Konstytucji
Uzasadnij wprowadzenie domicylu jako przesłanki posiadania praw wyborczych?
Wyjaśnij czy istnieje możliwość głosowania w wyborach samorządowych poza miejscem zameldowania? Jakie wymogi należy spełnić?
Gwarancje powszechności wyborów. Wymień i krótko scharakteryzuj. (Podręcznik Garlickiego)
Istota zasady równości wyborów. Równość w znaczeniu formalnym.
Równość w znaczeniu materialnym i metody jej zapewniania
W przypadku okręgów jednomandatowych
W przypadku okręgów wielomandatowych
Wyjaśnij dlaczego równość w znaczeniu materialnym nie znajduje zastosowania w wyborach prezydenckich, do PE i do organów wykonawczych j.s.t.
Równość w biernym prawie wyborczym. Wyjaśnij dlaczego wprowadza się odstępstwa od zasady równości w znaczeniu materialnym dla podmiotów cieszących się większym poparciem społecznym.
Istota zasady bezpośredniości.
Czy głosowanie przez pełnomocnika lub głosowanie korespondencyjne narusza zasadę bezpośredniości? Uzasadnij
Dlaczego w wyborach większościowych nie ma trudności z realizacją zasady bezpośredniości?
Bezpośredniość w wyborach proporcjonalnych - listy zamknięte, dlaczego takie rozwiązanie można uznać za nietrafne?
Głosowanie preferencyjne. Uzasadnij dlaczego je wprowadzono.
Głosowanie osobiste.
Istota i charakter prawny zasady tajności głosowania. Gwarancje zasady tajności głosowania.
Geneza i treść zasady wolności wyborów.
Dlaczego metoda według której ustala się wyniki wyborów nie należy do podstawowych zasad prawa wyborczego?
System większości względnej
kto zdobywa mandat w okręgach jednomandatowych?
kto zdobywa mandaty w okręgach wielomandatowych?
zalety tego systemu
wady tego systemu
skutki przy długotrwałym stosowaniu
w jakich wyborach jest stosowany w RP
System większości bezwzględnej - istota
Wyjaśnij w jakich okręgach może być stosowany i dlaczego?
Wady tego systemu i w jaki sposób próbuje się im zapobiegać?
Na czym polega ukształtowanie się tzw. bloków wyborczych we Francji
Istota systemu proporcjonalnego. Wyjaśnij dlaczego można stosować ten system wyłącznie w okręgach wielomandatowych i dlaczego muszą istnieć przynajmniej 3 listy wyborcze?
Wyjaśnij na czym polega metoda d'Hondta, jakie są skutki jej zastosowania i w jakich wyborach w Polsce jest stosowana?
Wyjaśnij na czym polega metoda Sainte-Lague, jakie są skutki jej zastosowania i czy jest stosowana w Polsce?
Wyjaśnij na czym polega metoda Hare-Niemeyera i jakie są skutki jej zastosowania?
Inne możliwości wpływania na wynik wyborów w systemie proporcjonalnym
Systemy mieszane
PKW: charakter, zadania, skład i powoływanie
Okręgowe komisje wyborcze: charakter, zadania, skład i powoływanie,
Komisarz wyborczy: charakter, powoływanie, zadania
Obwodowe komisje wyborcze: powoływanie, charakter, skład, zadania
Struktura organów wyborczych w wyborach do PE
Struktura organów wyborczych w wyborach samorządowych
Wyjaśnij dlaczego w Polsce zdecydowano się na wprowadzenie struktury niezależnych organów wyborczych?
Wyjaśnij pojęcie okręgów wyborczych, w jaki sposób wielkość okręgu ma wpływ na wynik wyborów a także dlaczego ich wielkość określa się na poziomie ustawowym?
Obwody głosowania:
Definicja
Znaczenie
Sposób utworzenia i wielkość, skarga do komisarza wyborczego
Obwody specjalne
Rejestr wyborców: kogo obejmuje, jaki ma charakter, reklamacje.
Spis wyborców: różnice między rejestrem a spisem, uzupełnienie spisu
Wyjaśnij w jaki sposób można dodać w dniu wyborów do spisu osobę, która została w nim pominięta
Wymień przykładowe rozwiązania ułatwiające udział w wyborach osobom, które nie posiadają orzeczenia o niepełnosprawności.
Głosowanie przez pełnomocnika
Jakie podmioty mogą udzielić pełnomocnictwa
Sporządzenie pełnomocnictwa
Kto może, a kto nie może być pełnomocnikiem, od ilu osób można przyjąć pełnomocnictwo, cofnięcie pełnomocnictwa.
Głosowanie korespondencyjne
Ułatwienia dla osób przebywających za granicą
Wyjaśnij dlaczego kandydatów w wyborach mogą zgłaszać partie polityczne i wyborcy niezrzeszeni?
Wyjaśnij czym są komitety wyborcze
Scharakteryzuj komitety wyborcze w wyborach do:
Sejmu, Senatu i PE
Prezydenckich
Wyborach samorządowych
Wyjaśnij kto ma prawo zgłaszania kandydatów w wyborach do organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego?
Scharakteryzuj fundusz wyborczy partii politycznej
Skąd mogą pochodzić środki na kampanię wyborczą koalicyjnych komitetów wyborczych?
Skąd mogą pochodzić środki na kampanię wyborczą komitetów wyborczych kandydatów na Prezydenta, komitetów wyborczych wyborców (kto może dokonywać wpłat i dlaczego przyjęto takie rozwiązanie) i komitetów wyborczych organizacji?
Limity wydatków poniesione przez komitety wyborcze. Jaki jest cel tej instytucji?
Scharakteryzuj instytucję dotacji podmiotowej z budżetu państwa.
Kto zarządza wybory do Sejmu i Senatu, Prezydenta RP, PE, samorządowe? (Proszę nie uczyć się terminów!)
Do jakich organów wybory mogą się odbywać w ciągu 2 dni?
Wyjaśnij na czym polega wprowadzenie na listach wyborczych parytetu płci i w jakich wyborach jest stosowane takie rozwiązanie?
Uzasadnij wymóg uzyskania przez kandydata poparcia wyborców.
Scharakteryzuj zgłaszanie kandydatów w wyborach do Sejmu, Senatu, prezydenckich
W jakich okolicznościach nie przeprowadza się głosowania w wyborach samorządowych?
Kampania wyborcza
- czas trwania
- zakazy
- prowadzenie kampanii wyborczej w wyborach do Sejmu, Senatu, PE i prezydenckich w radiu i telewizji
- weryfikacja informacji rozpowszechnianych w trakcie kampanii wyborczej
Scharakteryzuj proces ustalania wyników wyborów w wyborach do
a) Sejmu
b) Senatu
c) prezydenckich
d) Parlamentu Europejskiego
Wyjaśnij różnicę między ponownym głosowaniem a wyborami ponownymi.
Podmiot uprawniony do wniesienia protestu
Czego może dotyczyć protest?
Podstawa protestu wyborczego
Procedura rozpatrywania protestów wyborczych
Skutki stwierdzenia przez SN nieważności wyborów, wyboru parlamentarzysty, Prezydenta
Wyjaśnij w jaki sposób w razie wygaśnięcia mandatu uzupełnia się skład:
- Senatu i rad gmin nie będących miastami na prawach powiatu?
- Sejmu, PE, organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego poza wskazanymi wyżej
Wyjaśnij dlaczego w sytuacji gdy skończy się lista w wyborach do Sejmu nie przeprowadza się wyborów uzupełniających?
Wyjaśnij w jaki sposób komitety wyborcze dokonują rozliczenia finansowego wyborów i jakie są konsekwencje finansowe w sytuacji gdy dochodzi do nieprawidłowości?
Wyjaśnij czym jest subwencja partyjna, komu przysługuje, w jakim celu ją wprowadzono i czym może skutkować jej utrata?